küçük öncül

[Alm. Untersatz ] [Fr. prémisse mineure] [İng. minor premise ] [Es. T. suğrâ ]

Kategorik bir tasım iki öncül önermesi ile bir sonuç önermesinden oluşmaktadır. İki öncül önermeden büyük terimi içeren önerme büyük öncül, küçük terimi içeren önerme küçük öncül adını alır. Kategorik bir tasımda yer alan temel unsurlar büyük terim, küçük terim ve orta terimdir. Büyük öncülde orta terim ile büyük terim yer alır. Küçük öncülde orta terim ile küçük terim yer alır. Orta terimin her iki öncül önermedeki ortaklığı sayesinde küçük öncül ile büyük öncül arasında bir bağ kurulur ve sonuç önermesi bu bağı temsil eden önerme olarak küçük terim ve büyük terimden oluşur. Büyük terim P, küçük terim S ve orta terim M sembolü ile temsil edilir. Sözgelimi,

M P      

S M      

S P        

gösterimi dört ayrı tasım kalıbından birincisini ifade eder. S küçük teriminin geçtiği ikinci öncül, küçük öncüldür.

KAYNAKÇA

Grünberg, Teo & Onart, Adnan. Mantık Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1976.

Ural, Şafak. Temel Mantık, İstanbul: Çantay Yayınları, 2017, 4. Baskı.

Yazar : İbrahim H. ÇETRES (Mardin Artuklu Üniversitesi)